شام روز گذشته سه شنبه 1 دلو 1397 شماری از فرهنگیان، نویسندگان و شاعران در ارگ ریاست جمهوری با رییس جمهور غنی دیدار و ملاقات کردند. در این دیدار وضعیت فرهنگی در کشور و چگونگی تجلیل از صدمین سال استقلال افغانستان مورد بحث و تبادل نظرقرار گرفت.

بی‏توجهی به مسایل فرهنگی و نابسامانی وضعیت فرهنگیان از جمله مسایلی بود که در این نشست از سوی فرهنگیان مطرح گردید. رییس جمهور غنی ضمن تشکر از حاضرین، به نکات مهمی‏ اشاره نمود که در زیر به صورت فشرده یادآوری می‏گردد:

  1. پاسداشت از یک هزار سال ادب دری: رییس جمهور غنی با اشاره به اهمیت تاریخی ادبیات دری گفت: باید از یک هزار سال ادب دری به خوبی تجلیل گردد. ما باید با دید وسیع فرهنگی از هزار سال مفاخر ادب دری تجلیل نماییم. ما باید گذشته عمیق خود را درک کنیم. دوره‏های سامانیان، تیموریان و غزنویان و درانیان از دوره‏های مهم تاریخ ادبیات ما به شمار می‏رود. احمدشاه هم خودش، هم بچه‏اش و هم نواسه‏اش شعر دری سروده‏اند.
  2. مقابله با انقطاع فرهنگی: رییس جمهور غنی وضعیت فرهنگی در کشور را تأسف‏بار خواند و اظهار داشت: «ما با انقطاع فرهنگی روبه رو هستیم.»
  3. ایجاد گفتمان فرهنگ ملی: غنی همچنین توجه به ارزش‏های مشترک را مهم خواند و اضافه نمود: در یک بررسی که میان سعدی نوایی صورت گرفته است نشان داده شده است که در 96 درصد کلمات کلیدی، مشترک اند. در آثار نوایی و ختک نیز مشترکات فراوانی دیده می‏شود. به گفتۀ رییس جمهور «ما در حال از دست دادن واژه‏های مشترک هستیم.» بنابراین، ساخت یک قاموس مشترک به سه زبان ملی ضروری است. رییس جمهور اضافه کرد: «باید گفتمان فرهنگی ایجاد شود. کلان ترین پادزهر ما درک عمق فرهنگی است.»
  4. مبارزه با افراطیت: مبارزه با افراطیت یکی دیگر از  موضوعاتی بود که رییس جمهور غنی به آن تأکید ورزید.
  5. توجه به ولایت‏هایِ بادیدخاص: بعضی از ولایت‏ها دیدخاص فرهنگی دارند. از این جهت رییس جمهور غنی تأکید نمود که به ولایاتی که دارای دید خاص فرهنگی می‏باشند، باید توجه کافی صورت گیرد.
  6. ایجاد شورای عالی فرهنگی: شورای عالی فرهنگی یکی از پیشنهادهای دیدارکنندگان بود که مورد توجه رییس جمهور قرار گرفت و به مسئولین فرهنگی هدایت داد تا کار آن را روی دست گیرند.
  7. سرمایه‏گذاری فرهنگی: رییس جمهور غنی سرمایه گذاری در عرصۀ فرهنگ را مهم خواند و گفت: سرمایه‏گذاری در عرصۀ زبان‏های ملی ضروری است. «ما حاضر به سرمایه‏گذاری هستیم. من آماده هستم تا هفتاد میلیون افغانی در این راه سرمایه‏گذاری کنم.» وی دستور داد تا نصاب دری و پشتو مورد بررسی قرار گیرد. رییس جمهور علاوه کرد: «اساسات دری را شروع کنید.»
  8. توجه به مفاخر و بزرگان: اشرف غنی رییس جمهور همچنین توجه به مفاخر و بزرگان ادبیات را از جمله برنامه‏های دولت خواند و گفت: «عمق فرهنگی ما را استاد کهزاد ایجاد کرد. اگر کهزاد نمی‏بود .... (؟) . اگر فیض محمد کاتب نمی‏بود کونولوژی سادۀ تاریخ خود را نمی‏داشتیم. »
  9. توجه به نصاب تعلیمی: رییس جمهور همچنین وضعیت نصاب تعلیمی ‏را اسف‏بار خواند و اضافه کرد: «نصاب تعلیمی ‏تکان‏دهنده است. فرهنگ جنگ و ستیزه در کتاب‏های تعلیمی‏ وجود دارد. در تمام وزارت معارف یک نفر متخصص نصاب نداریم.»
  10. تقویت ارتباط میان زبان‏های ملی: رییس جمهور ارتباط زبان دری با پشتو و ازبیکی را ضروری دانست و بر ساده‏سازی زبان‏ها تأکید ورزید.
  11. توجه به موسیقی: توجه به موسیقی از دیگرهدایت‏های رییس جمهور بود که برآن تأکید صورت گرفت.
  12. ساخت بناهای تاریخی: همچنین رییس جهور غنی به مسئولین مربوطه هدایت داد تا کار 95 فیصد بناهای تاریخی مانند خرابات، مسجد بالاحصار کابل، سراج الاماره، کلوله پشته، قصرپغمان و... تا جشن استقلال تکمیل نمایند. وی در این زمینه گفت: من خرابات را حفظ کردم و دستور دادم تا مسجد بالاحصار دوباره احیا گردد. مدرسه بهاءالدین ولد مجدداً اعمار گردد.
  13. چاپ مجله علمی‏ادبیات: رییس جمهور غنی همچنین چاپ یک نشریه علمی ‏مخصوص ادبیات را لازم دانست و بر نشر آن تأکید نمود.
  14. دفتر فرهنگیان: وی اضافه بر موارد فوق، دستور داد تا محلی برای تجمع شاعران، نویسندگان و فرهنگیان در نظر گرفته شود و هزینه آن از سوی مقام رهبری دولت پرداخت گردد. رییس جمهور اضافه کرد: من تمام تعمیرها و زمین‏های دولتی را فهرست کرده‏ام. شماری از تعمیرات دولتی در گذشته در اختیار اشخاص و افراد بوده اند و آنها را کرایه داده اند.
  15. اتشه‏های فرهنگی: رییس جمهور نقش اتشه فرهنگی را در بهبود وضعیت فرهنگی و روابط فرهنگی مهم دانست و علاوه کرد: اتشه‏های فرهنگی باید تحت یک پروسه ملی انتخاب گردند.
  16. ساخت قبر بیدل: رییس جمهور ساخت قبر بیدل را یکی دیگر از برنامه‏های خود عنوان کرد و گفت: «قبر بیدل را ما می‏سازیم. 400 هزار دالر به آن اختصاص داده‏ایم.»
  17. چاپ نسخ خطی: وی چاپ نسخ خطی را یکی از وظایف دیگر فرهنگیان خواند و گفت: نسخ خطی باید توسط شورای عالی فرهنگی چاپ و در دسترس مردم قرار گیرند.
  18. تجلیل از صدمین سال استقلال کشور: رییس جمهور غنی هدایت داد تا به این مناسبت متون صدساله تاریخ امانیه چاپ و در اختیار مردم قرار گیرد. وی تأکید کرد که هدف ما صرفاً تجلیل از ده سال حکومت امانیه نیست بلکه هدف ما تجلیل از تاریخ و فرهنگ و اندیشه است.
  19. تغییر در رادیو افغانستان: وی وعده داد که به زودی تغییراتی در رادیو افغانستان به وجود خواهد آمد.
  20. توجه به جوانان: اشرف غنی رییس جمهور کشور توجه به جوانان را در تمام امور به‏ویژه امور فرهنگی مهم عنوان نمود و گفت: بعضی «از جوانان ما فکر می‏کنند که افغانستان، دیروز پیدا شده است.» ما تاریخ چند هزار ساله داریم.
  21. توجه به زنان: یکی دیگر از مواردی که رییس جمهور غنی به آن تأکید ورزید، زنان بود. وی توجه به زنان شاعر و فرهنگی را از وظایف دولت و فرهنگیان عنوان کرد.

در پایان رییس جمهور غنی با جمع‏بندی مباحث مطرح شده، بر تجلیل از مفاخر هزارسال ادب دری، درک عمق فرهنگی گذشته، تعامل میان زبان‏های ملی و ارزش‏های مشترک فرهنگی، توجه به ولایات داری دید خاص فرهنگی، توجه به موسیقی، زنان، نصاب تعلیمی، ساخت بناهای تاریخی، ایجاد دفتر فرهنگیان، ایجاد شورای عالی فرهنگی، چاپ آثار ارزشمند صدساله امانیه، اصلاح ادارات فرهنگی و... تأکید ورزید.