سیمرغ؛ نخستین نشریه خبری در حوزه ادبیات و هنر افغانستان
سیمرغ؛ نخستین نشریه خبری در حوزه ادبیات و هنر افغانستان
ایوب آروین
بیبیسی
جمعه 03 فوريه 2012 - 14 بهمن 1390
"ما سعی میکنیم تا این رابطه را دیگرگون بسازیم و ادبیات بر سیاست تاثیر بگذارد و سیاست را اصلاح کند"
سیمرغ، نخستین نشریه خبری در حوزه ادبیات و هنر در افغانستان است که به تازگی آغاز به کار کرده و آنگونه که دست اندرکاران این نشریه می گویند، با استقبال گرم مخاطبان در داخل و خارج از کشور مواجه شده است.
دومین شماره سیمرغ با مدیر مسئولی محمود جعفری، شاعر و پژوهشگر ادبی در کابل منتشر شد. سیمرغ در حال حاضر به صورت هفتگی منتشر می شود، اما آقای جعفری می گوید در نظر دارد که آن را به روزنامه تبدیل کند.
سیمرغ تلاش دارد که از طریق اطلاعرسانی در حوزه ادبیات و هنر، از یک سو رویدادهای فرهنگی را پوشش دهد و از سوی دیگر بر روند سیاسی در افغانستان اثر بگذارد. آقای جعفری گفت که پرداختن به ادبیات صلح، ادبیات ضد جنگ و هنر دادخواهی از مسائل مورد توجه این نشریه است.
به همین بهانه با محمود جعفری مدیر مسئول سیمرغ نخستین نشریه خبری در حوزه ادبیات و هنر در افغانستان به گفتگو نشستم و نخست از او خواستم که در باره اهداف راه اندازی این نشریه بیشتر توضیح دهد.
یکی از ضرورتهایی که ایجاب میکرد تا این نشریه وارد خانواده مطبوعات افغانستان شود، پراگندگی شاعران، نویسندگان و هنرمندان در نقاط مختلف افغانستان و بیرون از آن است. ما تلاش می کنیم تا حلقه وصلی بین شاعران، نویسندگان و هنرمندان در داخل و خارج از افغانستان باشیم.
توجه دولت به ادبیات و هنر کمتر بوده و در این عرصه نه سیاستگذاری دقیقی شده و نه تلاشی برای رشد و بالندگی ادبیات و هنر از سوی نهادهای رسمی صورت گرفته است. تلاش ما بر این است تا گام جدیدی را در راستای بالندگی ادبیات و هنر برداریم و از طرف دیگر رابطه ادبیات و هنر را با مردم بیشتر و عمیق تر کنیم.
با توجه به شرایطی که در چند دهه اخیر در افغانستان پیش آمد، رابطه ادبیات و هنر با مردم کاهش یافت. با توجه به سابقه دیرینه و تاریخی که ادبیات در این سرزمین داشته، سعی میکنیم تا این رابطه را احیا کنیم. ما تلاش میکنیم که ادبیات و هنر را بین مردم ببریم.
هدف دیگر ما تاثیرگذاری ادبیات و هنر بر سیاست است. جو حاکم بر جامعه فرهنگی افغانستان سیاسی است و اوضاع فرهنگی ما در کل متاثر از اوضاع سیاسی است. به همین لحاظ، ادبیات و هنر کمتر مورد توجه قرار میگیرد. ما سعی میکنیم تا این رابطه را دگرگون سازیم و ادبیات بر سیاست تاثیر بگذارد و سیاست را اصلاح کند.
اطلاعرسانی در حوزه ادبی و هنری، در محور کارهای هفته نامه سمرغ عنوان شده است
در حالی که ابزارهای بسیار نیرومندتر از ابزارهای هنری و ادبی وجود دارد تا بر روند سیاسی افغانستان اثر بگذارد، اما موثریت چندانی نداشته، شما چقدر امیدوارید که در این زمینه موفق شوید؟
ما نمیتوانیم منکر اثرگذاری ادبیات و هنر بر سیاست باشیم. ساختن یک فیلم هنری میتواند بر سیاست اثرگذار باشد، همین گونه طنز و شعر میتواند بر سیاست و اوضاع سیاسی تاثیرگذار باشد. ما امیدواریم که در این زمینه کارهای درخوری ارائه بدهیم.
به نظر میرسد که شما طیف گستردهای از مخاطبان را ــ از سیاستمدار گرفته تا فرهنگیان و افراد عادی جامعه در داخل و خارج از کشور ــ در نظر دارید، چگونه میخواهید موفق شوید تا نیازهای همه این مخاطبان را برآورده کنید و توجه آنها را به خود جلب کنید؟
با توجه به این نکته که سیمرغ یک هفته نامه ادبی-هنری است، موضوع کارش در محدوده ادبیات و هنر است، مخطابش هم مقداری خاصتر میشود، اما رابطه خود را با مسائلی مانند سیاست و اجتماع هم قطع نمیکند. یکی از مشکلات ادبیات معاصر ما نبود مخاطب عام است، تغییر چنین وضعیتی نیازمند تلاش گسترده و همگانی و همفکری نویسندگان، شاعران و هنرمندان است.
بنا بر این، ادبیات میتواند در عین حالی که حوزه خاصی را تشکیل دهد، بر گروههای مختلف اجتماعی و سیاسی نیز اثرگذار باشد و از رابطه خوبی با آنها برخوردار شود.
ظاهرا سیمرغ نخستین نشریه خبری در حوزه ادبیات و هنر است، شما چه چالشهایی را بر سر راه خود میبینید؟
عمدهترین چالشی که ما داریم، عدم امکانات لازم برای پیش برد کارهای ادبی-هنری است. چنانچه در ده سال گذشته نشریههای مختلفی در افغانستان چاپ شدند، اما به دلیل نبود امکانات لازم از چاپ باز ماندند. این نگرانی هنوز برای ما وجود دارد. ولی دوستان زیادی قول همکاری دادهاند و ما هم سعی خود را برای ادامه راهمان خواهم کرد.
محمود جعفری"یکی دیگر از مسائلی که باید به آن پرداخته شود، ادبیات صلح، ادبیات ضدجنگ، ادبیات حقوق بشری و ادبیات دادخواهی است. شاعران ما به این مسائل کمتر توجه کردهاند. ما سعی میکنیم این عرصهها را از حاشیه بیرون کنیم و در محور توجه قرار دهیم."
در سیمرغ بیشتر چه موضوعهایی را تحت پوشش قرار میدهید؟
ما تلاش میکنیم که استعدادهای خوب جوانان را در عرصه ادبیات و هنر شناسایی کنیم و رشد دهیم. نقش آموزش جوانان در این عرصه مهم است. بنا بر این، یکی از موضوعهای مهم مورد نظر ما آموزش ادبیات و هنر است، مثل شعر، داستاننویسی، خاطرهنویسی و از این قبیل موضوعات.
یکی از محورهای اصلی کار ما رابطه عمیق ادبیات کلاسیک و کهن ما با ادبیات جدید است. یعنی تلاش ما بر این است که ضمن پاسداری از ادبیات کهن، ادبیات جدید را بررسی کنیم و بشناسانیم. ما تلاش میکنیم که هم مخاطبان ادبیات کهن و هم مخاطبان ادبیات معاصر را با خود داشته باشیم.
از تحولات ادبی که در جهان اتفاق میافتد، کوشش می کنیم فرهنگیان داخل کشور را مطلع کنیم. در کل آشنایی با ادبیات جهان یکی دیگر از محورهای اصلی کار ما است.
موضوع دیگری که ما بر آن تاکید میکنیم، رابطه زبانها در افغانستان است. زبان پشتو یک زبان ملی است و سایر زبانها هم برخاسته از فرهنگها و خردهفرهنگها در افغانستان هستند.
ما تلاش میکنیم که رابطه فرهنگی و زبانی را در افغانستان توسعه بدهیم. همان گونه که ادبیات فارسی رشد میکند، ادبیات پشتو، ازبکی و بلوچی هم رشد کنند.
یکی از مسائلی که ما فکر میکنیم ضرورت است به آن پرداخته شود، ادبیات شفاهی است. ما تلاش میکنیم که ادبیات شفاهی مردم را هم از حاشیه به متن بیاوریم. همچنین از جمله چیزهایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته ادبیات آئینی است که بخش بزرگی از ادبیات ما را تشکیل میدهد.
یکی دیگر از مسائلی که باید به آن پرداخته شود، ادبیات صلح، ادبیات ضدجنگ، ادبیات حقوق بشری و ادبیات دادخواهی است. شاعران ما به این مسائل کمتر توجه کردهاند. ما سعی میکنیم این عرصهها را از حاشیه بیرون کنیم و در محور توجه قرار دهیم.