پاکستان-امریکا

تنش‏ها میان پاکستان و امریکا هروز تیره‏تر می‏شود. این تنش‏ها بعد از کشته شدن بن لادن در خاک پاکستان توسط کماندوهای امریکایی نمایان گردید. حملات هوایی طیاره‏های بدون سرنشین امریکا –که منجر به کشته شدن 24 سرباز پاکستانی گردید-باعث تیرگی روابط میان دوکشور شد. در پی آن، پاکستان اعلام کرد که هرگونه طیاره‏ی بدون سرنشین را در مناطق هوایی خود سرنگون خواهد کرد. در اقدام دیگر، پاکستان مسیراکمالاتی نیروهای امریکایی را مسدود ساخت. همچنان پاکستان به امریکا هشدار داد که باید پایگاه هوایی خود را در ایالت بلوچیستان ببندد. در ادامه، وزارت خارجه‏ی آن کشور سفیر امریکا در پاکستان را احضار کرد. در عکس العمل به این اقدام‏های پاکستان، امریکا نیز کمک‏های نقدی و اقتصادی خویش به آن کشور را قطع کرد. هلیری کلتن وزیر خارجه امریکا نیز طی سفری به آن کشور خواستار اقدام نظامی پاکستان علیه شبکه‏ حقانی شد.

این تنش‏ها میان دو کشور موجب ایجاد فضای بی‏اعتمادی میان آن‏ها شده است. یوسف رضا گیلانی صدراعظم پاکستان نیز در گفتگو با شبکه بی‌بی‌سی گفته است: "امریکا و پاکستان با هم رابطه دارند، اما اعتماد و اطمینان در این رابطه وجود ندارد." تلاش‏ها برای بهبود روابط میان دو کشور نیز هیچ سودی تا کنون نبخشیده است.

مثلث افغانستان، پاکستان و امریکا

افغانستان یکی از اضلاع ثلاثه مبارزه با تروریزم است. این کشور به دلیل موقعیت جیوپولتیک، در مدار این مبارزه قرار دارد. چه‏بسا آسیب‏های بزرگی را نیز در این مبارزه متحمل شده است. از سوی دیگر این کشور از همسایه‏های پاکستان است و پیشینه‏ی بلند روابط با پاکستان دارد. پاکستان نیز نقش بسزایی در تحولات و سیاست افغانستان داشته است. همچنان‏که موضع آن کشور در ایجاد ثبات و امنیت نیز بی‏تأثیر نبوده است.

روابط افغانستان و پاکستان طی چند سال اخیر با فراز و نشیب‏های فراوان همراه بوده است. سیاست حمایت‏گرایانه‏ی پاکستان در قبال مخالفان مسلح در افغانستان، همچنان متهم بودن آن کشور به ایجاد ناامنی‏ها در افغانستان و تداوم حملات راکتی بالای خاک افغانستان، باعث دلسردی روابط میان دو کشور شده است. بعد از کشته شدن آقای ربانی این تنش میان افغانستان و پاکستان افزایش یافته است به گونه‏ای که آن کشور در کنفرانس بن دوم حضور نیافت و وزارت خارجه‏ی آن اعلام کرد که ما در مسأله‏ی امنیت افغانستان هیچ دخالتی نداریم. افغان‏ها باید خود مسأله‏ی امنیت خویش را حل نماید. این در حالیست که افغانستان همواره پاکستان را متهم به دست داشتن در ناآرامی‏ها خصوصاً حوادث روز عاشورا در کابل، قندهار و مزار شریف نموده است و آن کشور را طرف اصلی گفت‏وگوهای صلح خوانده است.

امریکا یکی از متحدان استراتیژیک افغانستان در امر مبارزه با تروریزم و قاچاق مواد مخدر است. این کشور بیش از صد هزار نیرو در افغانستان دارد. قرار است این نیروها تا سال 2014 میلادی افغانستان را ترک گویند. اکنون این کشور در صدد امضای پیمان استراتیژیک با افغانستان است. یکی از خواست‏های امریکا در افغانستان ایجاد پایگاه دایمی در این کشور می‏باشد. گفت‏وگو بر سر امضای پیمان استراتیژیک هنوز ادامه دارد. همسایه‏های افغانستان بویژه پاکستان نگران امضای پیمان استراتیژیک افغانستان و امریکا و ایجاد پایگاه نظامی آن کشور در افغانستان می‏باشد. استقرار نیروهای امریکایی در سرحدات افغانستان و پاکستان بیش‏تر از پیش پاکستان را نگران کرده است.

افغانستان و مسأله‏ی امنیت

امنیت افغانستان دارای دو جنبه‏ی داخلی و خارجی است. محیط داخلی امنیت افغانستان وابسته به ریشه‏های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، قاچاق مواد مخدر، مخالفان مسلح، و... می‏باشد. اما محیط خارجی امنیت افغانستان در سیاست خارجی افغانستان، روابط با کشورهای منطقه، همکاری‏های منطقوی در امر مبارزه با تروریزم و قاچاق مواد مخدر، رقابت‏های منطقوی، منافع کشورهای اروپایی و غربی و... ریشه دارد.

از این‏رو می‏توان گفت امنیت در افغانستان گره‏گاه‏های مختلفی دارد. یکی از این گره‏‏گاه‏ها روابط میان کشورهای ذیدخل در افغانستان است. همچنان‏که اشاره شد افغانستان یکی از سه رکن مبارزه با تروریزم به حساب می‏آید. هرگونه شکست دریکی از اضلاع ثلاثه می‏تواند دیگری را متأثر بسازد.

بنابراین تنش میان واشنگتن و اسلام آباد می‏تواند بر روند امنیت در افغانستان تأثیر گذار باشد. چه این‏که امنیت در افغانستان معلول روابط چندجانبه میان ممالکی است که در امنیت افغانستان نقش دارند. بدون شک امریکا و پاکستان از پایه‏های اساسی امنیت در کشور به شمار می‏روند. پاکستان از آن  جهت که لانه و مرکز تربیتی نیروهای مخالف به حساب می‏آید. و امریکا از آن جهت که رهبری نیروهای ضد تروریزم را در افغانستان به عهده دارد.